ดอกเกลือคืออะไร?
ก่อนจะเข้าใจว่าดอกเกลือคืออะไรต้องอธิบายก่อนว่า เกลือมีกี่ประเภท และเกิดขึ้นได้อย่างไร
ประเภทเกลือ
- เกลือทะเล ได้น้ำเค็มมาจากทะเล
- เกลือสินเธาว์ ได้น้ำเค็มจากการละลายแร่หินเกลือใต้ดิน* พบได้มากในพื้นที่อีสานของไทย
(*แร่หินเกลือใต้ดิน เกิดจากการตกผลึกของน้ำทะเลที่ท่วมขังมานานกว่า 100 ล้านปี., อ่านต่อ http://www.vcharkarn.com/varticle/39952)
วิธีการผลิตเกลือ
- ผลิตแบบธรรมชาติ
- ตาก (ได้ทั้งเกลือทะเลและเกลือสินธาว์)
- ต้ม (เกลือสินเธาว์) <- เกลือบ้านผือผลิตจากเกลือสินเธาว์ต้มที่ควบคุมมาตรฐาน
- ผลิตแบบอุตสาหกรรม
- รีไฟน์ (เกลือสินเธาว์)
การเกิดผลึกเกลือที่ผลิตด้วยวิธีธรมชาติ (ทั้งด้วยวิธีต้มและวิธีตาก)
- เมื่อน้ำเค็มโดนความร้อนจะเกิดเป็นผลึกเหนือผิวน้ำ เกิดขึ้นทีละผลึกๆ
- ผลึกเกลือเหล่านั้นจะลอยไปเกาะกันเป็นแพ
- เมื่อเกาะตัวกันหนาแน่นขึ้นน้ำหนักที่มากขึ้นจะทำให้จมลงใต้น้ำ
- เมื่ออยู่ใต้น้ำผลึกเกลือจะแข็งและเป็นเม็ดใหญ่ขึ้น
จะเกิดวัฏจักรแบบนี้ตลอดระยะเวลาที่น้ำเกลือมีความร้อน
ดอกเกลือ คือ ผลึกเกลือที่ลอยอยู่บนผิวน้ำ
ต้องเก็บก่อนจะจม จึงมีลักษณะเบาบาง สะอาด บริสุทธิ์ มีโซเดียมคลอไรด์ต่ำกว่าเกลือปกติ และมีแร่ธาตุตัวอื่นสูงกว่าเกลือปกติ จึงมีรสชาติกลมกล่อม ไม่เค็มจัด
องค์ประกอบทางเคมีของเกลือของเกลือแต่ละชนิด
- เกลือที่ผลิตด้วยวิธีธรรมชาติ (ทั้งเกลือทะเลและเกลือสินเธาว์)
จะมีแร่ธาตุหลายชนิด เช่น โซเดียม แคลเซียม แม็กนีเซียม ธาตุเหล็ก ไอโอดีน รสชาติจึงกลมกล่อม ไม่เค็มจัด แต่ปริมาณแร่ธาตุอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่ - เกลือที่ผลิตด้วยวิธีอุตสาหกรรม (รีไฟน์)
จะมีโซเดียมคลอไรด์สูง
ความแตกต่างของดอกเกลือแต่ละยี่ห้อ
ความแตกต่างที่สำคัญคือ ขนาดผลึก ความเค็ม ความชื้น ความสะอาด องค์ประกอบทางเคมีไม่ค่อยต่างกันมากนัก (มีแร่ธาตุหลายชนิดเหมือนกัน) เพราะเป็นการผลิตด้วยวิธีธรรมชาติ ไม่มีการแยกสารทางเคมี
ปัจจัยที่ทำให้ดอกเกลือแต่ละเจ้าแตกต่างกัน
อุณหภูมิน้ำเกลือขณะที่เก็บ อุณหภูมิสูงผลึกจะเล็ก อุณหภูมิต่ำผลึกจะใหญ่
เกลือทะเลตากจะอุณหภูมิต่ำกว่าเกลือสินเธาว์ต้ม
ดอกเกลือทะเลจึงมีขนาดใหญ่กว่าดอกเกลือสินเธาว์ต้ม
และที่สำคัญที่สุดที่คนมองข้ามคือ กระบวนการและวิธีการเก็บรักษาหลังจากเก็บมาแล้ว
จะมีผลต่อความชื้น ความเค็ม การเกาะตัวเป็นผลึกใหญ่ และความสะอาด
….
เขียนและเรียบเรียง โดย ชาวพุทธ นวกาลัญญู เกลือบ้านผือ